رابطه تحولات منطقه با علائم ظهور

باید توجه داشت که ظهور امام زمان پایان جهان نیست و آنچه بعد از ظهور رخ می دهد یعنی دوره حاکمیت قسط و عدل بسیار طولانی تر از گذشته جهان است.

ما معتقدیم پدیده ظهور یک پدیده صرفا ً‌اعجازی نیست و مانند دیگر پدیده‌های اجتماعی از سنت‌های الهی حاکم بر جامعه پیروی می‌کند.

یعنی همان طور که قرآن کریم یادآوری کرده است؛ خداوند در جهان هستی سنت‌هایی دارد که این سنت‌ها تغییرناپذیر و تبدیل ناپذیرند و آنچه در جهان هستی اتفاق می‌افتد- غیر از سنت‌هایی که بر جهان طبیعت حاکم است مثل حوزه شیمی و طبیعی و ... - در حوزه پدیده‌های اجتماعی سنت‌ها و قوانین لایتغیری داریم که همه تحولات اجتماعی بر اساس این سنت‌ها تغییرناپذیر و تبدیل ناپذیرند.

بارها قرآن به این سنت‌ها اشاره کرده که این موضوع در آیات 76 و 77 سوره اسرا، آیه 60 احزاب، 42 و 43 سوره فاطر، 23 و 22 سوره فتح به اصل تغییر ناپذیری سنت‌های الهی در حوزه‌های اجتماعی اشاره شده است. برخی آیات قرآن به این سنت‌های الهی حاکم بر جهان هستی اشاره دارد، از جمله اینکه ستم و بیدادگری عامل نابودی تمدن‌ها است که در آیات 58 و 89 سوره کهف، 51 و 52 سوره نمل، آیات 11 و 14 انبیاء قابل توجه است.

بر اساس نگرش قرآنی همان طور که برای بشر اجل مقرر وجود دارد، برای تمدن‌ها نیز اجلی است که تا این اجل اتفاق نیفتد تمدن‌ها نابود نمی‌شوند، که این مسئله را ما در آیه 58 کهف، 48 و 94 یونس و 61 نحل می‌ ببینیم.